∆ιδάσκων: Αν. Καθηγητής Αντώνιος Ν. Ρεζίτης
Περιγραφή του Μαθήµατος:
Το µάθηµα αυτό αποτελεί µια εισαγωγή στη Βιοµηχανική Οργάνωση η οποία είναι ένας σχετικά καινούργιος κλάδος της Οικονοµικής Επιστήµης. Τις τελευταίες δεκαετίες το αντικείµενο της Βιοµηχανικής Οργάνωσης µελετάται από τους περισσότερους οικονοµολόγους και ιδιαίτερα από αυτούς που ασχολούνται µε τα χρηµατοοικονοµικά, το µάρκετινγκ και τη στρατηγική. Αυτό οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους: (1) η βιοµηχανική οργάνωση είναι ο πρώτος οικονοµικός κλάδος που χρησιµοποίησε σε µεγάλο βαθµό την θεωρία των παιγνίων, και (2) ανάλυσε και ανέπτυξε την λειτουργία των ατελώς ανταγωνιστικών αγορών. Πιο συγκεκριµένα, η βιοµηχανική οργάνωση δίνει µεγάλη έµφαση στη µελέτη των στρατηγικών των επιχειρήσεων εξ’ αιτίας της αλληλεπίδραση τους στην αγορά (ανταγωνισµός τιµών, διαφοροποίηση προϊόντος, διαφήµιση κλπ) και επίσης ασχολείται κυρίως µε την µελέτη του ολιγοπωλίου (δηλ. τον ανταγωνισµό µεταξύ λίγων µεγάλων επιχειρήσεων).
Το µάθηµα θα αρχίσει µε µια εισαγωγή στη θεωρία της επιχείρησης, στη θεωρία των παιγνίων, και στις δύο ακραίες περιπτώσεις οργάνωσης αγορών (δηλ. µονοπωλίου και ανταγωνισµού). Ο πυρήνας του µαθήµατος ακολουθεί µε την εξέταση της βασικής θεωρίας του ολιγοπωλιακού ανταγωνισµού µε στατικά και δυναµικά υποδείγµατα που περιλαµβάνουν αποφάσεις τιµολόγησης και παραγωγής, ακολουθεί η µελέτη της σχέσης µεταξύ της διάρθρωσης της αγοράς και της δύναµης αγοράς, και η εξέταση στρατηγικών όπως: διαφοροποίηση τιµών, κάθετες σχέσεις, διαφοροποίηση προϊόντος, και διαφήµιση, ακολουθεί η µελέτη του τρόπου µε τον οποίο οι συνθήκες τεχνολογίας και ζήτησης επηρεάζουν τη διάρθρωση αγοράς και έπειτα εξετάζεται ο ρόλος της στρατηγικής των επιχειρήσεων. Ακολουθεί η εξέταση του τρόπου µε τον οποίο ανταγωνίζονται οι επιχειρήσεις στον τοµέα έρευνας και ανάπτυξης και πως αυτό επηρεάζει τη διάρθρωση αγοράς. Το µάθηµα θα κλείσει µε την µελέτη κλάδων στους οποίους τα δίκτυα και τα πρότυπα παίζουν σηµαντικό ρόλο.
Πρόγραµµα του Μαθήµατος:
1η Εβδοµάδα: Τι είναι βιοµηχανική οργάνωση
- Παραδείγµατα
- Κεντρικά ερωτήµατα
- Τι ακολουθεί
2η Εβδοµάδα:Βασική µικροοικονοµική
- Ζήτηση, κόστη, µεγιστοποίηση κέρδους, αποτελεσµατικότητα
- Η επιχείρηση, οι επιχειρήσεις µεγιστοποιούν τα κέρδη; τι προσδιορίζει τα όρια µιας επιχείρησης, γιατί διαφέρουν οι επιχειρήσεις.
3η Εβδοµάδα:
Παίγνια και στρατηγική
- ∆εσπόζουσες στρατηγικές, κυριαρχούµενες στρατηγικές και ισορροπία Nash
- ∆ιαδοχικά παίγνια: ∆έσµευση και προς τα πίσω επαγωγή
- Επαναλαµβανόµενα παίγνια
4η Εβδοµάδα: Μονοπώλιο και ρύθµιση
- Μονοπώλιο
- Ρύθµιση
- Απαραίτητες εγκαταστάσεις και τιµολόγηση πρόσβασης
5η Εβδοµάδα: Τέλειος και (σχεδόν) τέλειος ανταγωνισµός
- Τέλειος ανταγωνισµός
- Από την θεωρία στα στυλιζαρισµένα γεγονότα
- Ανταγωνιστική επιλογή
- Μονοπωλιακός ανταγωνισµός
- Τι ακολουθεί
6η Εβδοµάδα: Ανταγωνισµός ολιγοπωλίου
- Υπόδειγµα Bertrand
- Τιµολόγηση µε περιορισµούς δυναµικότητας
- Το υπόδειγµα Cournot
- Bertrand εναντίον Cournot
- Λειτουργία των υποδειγµάτων: Συγκριτική στατική
7η Εβδοµάδα: Συµπαιγνία
- Η επαναλαµβανόµενη αλληλεπίδραση και η σταθερότητα των συµφωνιών συµπαιγνίας
- Πόλεµοι τιµών
- Παράγοντες που διευκολύνουν τη συµπαιγνία
- ∆ηµόσια πολιτική
8η Εβδοµάδα: ∆ιάθρωση αγοράς και δύναµη αγοράς
- Συγκέντρωση και δύναµη αγοράς (θεωρία)
- Συγκέντρωση και δύναµη αγοράς (εµπειρική εκτίµηση)
- Συµπεριφορά και δύναµη αγοράς (εµπειρική εκτίµηση)
9η Εβδοµάδα: ∆ιάκριση τιµών
- Είδη διάκρισης τιµών
- ∆ιάκριση τιµών τρίτου βαθµού
- Μη γραµµική τιµολόγηση
- ∆ηµιουργία διαφορετικών εκδοχών, πακέτων και άλλες µορφές διαχωρισµού των καταναλωτών
- Η διάκριση τιµών είναι νόµιµη; θα έπρεπε να είναι;
10η Εβδοµάδα: Κάθετες σχέσεις
- ∆ιπλή αριστοποίηση και διµερής τιµολόγηση
- Ανταγωνισµός µεταξύ των πωλητών λιανικής
- Εξωτερικότητες επενδύσεων
- Έµµεσος έλεγχος
- Ανταγωνισµός κατασκευαστών
- Οι κάθετοι περιορισµοί είναι νόµιµοι; Θα έπρεπε να είναι;
11η Εβδοµάδα: ∆ιαφοροποίηση προϊόντος
- Οριζόντια διαφοροποίηση, κάθετη διαφοροποίηση και η προσέγγιση των χαρακτηριστικών
- ∆ιαφοροποίηση προϊόντος και δύναµη αγοράς
- Τοποθέτηση προϊόντος
- Ατελής πληροφόρηση και κόστη αλλαγής
12η Εβδοµάδα: ∆ιαφήµιση
- Πληροφόρηση, πειθώ και σήµανση
- Ένταση της διαφήµισης
- Ανταγωνισµός των τιµών και διαφήµιση
13η Εβδοµάδα: Κόστος εισόδου, διάρθρωση αγοράς και ευηµερία
- Κόστος εισόδου και διάθρωση αγοράς
- Ενδογενές και εξωγενές κόστος εισόδου
- Ελεύθερη είσοδος και κόστος ευηµερίας
14η Εβδοµάδα: Στρατηγική συµπεριφορά, είσοδος και έξοδος
- Αποτροπή εισόδου
- Ληστρική συµπεριφορά
- Συγχωνεύεις και εξαγορές
15η Εβδοµάδα: Έρευνα και ανάπτυξη
- ∆ιάθρωση αγοράς και κίνητρα R&D
- Η δυναµική του ανταγωνισµού σε R&D
- ∆ηµόσια πολιτική
16η Εβδοµάδα: ∆ίκτυα και πρότυπα
- Προσδοκίες καταναλωτών και κρίσιµη µάζα
- Ιστορική εξέλιξη
- Υπερβάλλουσα αδράνεια και υπερβάλλουσα ώθηση
- Συµβατότητα
- ∆ηµόσια πολιτική
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του σεμιναρίου χορηγείται Πιστοποιητικό Παρακολούθησης από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς.